“Geestelijke gezondheidszorg heeft helemaal niets met geesten te maken!”

Wie bijna een decennium in de wereld van de geestelijke gezondheidszorg in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vertoefd heeft, is ongetwijfeld ingewijd in de mysterieuze wereld van vakterminologie, vaak esoterische letterwoorden die op instellingen en verenigingen slaan, de magische namen van sommige geneesmiddelen en de niet te ontcijferen boeken, pamfletten of tijdschriften over het onderwerp.
Wie ooit een van die vergaderingen, informatiesessies of therapieën meemaakte, zal weten dat ze elk op hun manier veel weg hebben van sessies bij handopleggers of mediums. En dan de medicijnen! Voor wie ze niet heeft bestudeerd vanuit het oogpunt van een waarzegger, lijken ze een soort magische filter die al dan niet werkt... Zonder het dan nog te hebben over de recente hervormingen die menigeen tot wanhoop drijven wanneer blijkt dat een ouderwetse toverstaf niet voorhanden is.
Indien deze quasi-occulte wereld (voorlopig) niet de uwe is, zal u gauw een pendel nodig hebben om eraan te ontkomen. Bevindt u zich binnen de magische cirkel en kampt u met een geestelijk gezondheidsprobleem, of staat u aan de buitenkant van de cirkel waar u zorgvragers tracht te helpen of op te vangen? Het Brusselse universum van psychologie of psychiatrie in de ruime zin van het woord kan voor u een doolhof lijken.
Jawel, ik kan u verzekeren dat de wereld van de geestelijke gezondheid vaak aan tovenarij doet denken.

De organisatie die dit blad publiceert stelt zich op haar website als volgt voor: “Het Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg Gebied Brussel-Hoofdstad is een overlegorgaan dat opgericht werd op gezamenlijk initiatief van de Brusselse unicommunautaire Franstalige, unicommunautaire Nederlandstalige en bicommunautaire psychiatrische instellingen en diensten. De belangrijkste doelstelling van het Overlegplatform is de ontwikkeling en de organisatie van het overleg tussen de psychiatrische instellingen en diensten die binnen deze regio hun activiteiten uitoefenen en dit in het belang van de inwoners van het Gebied Brussel-Hoofdstad. Het platform brengt zo de zorgverleners van de zes voorzieningen (PZ, PAAZ, PVT, IBW, CGG en sinds 2002 de RIZIV-conventies voor psycho-sociale rehabilitatie) binnen de geestelijke gezondheidszorg samen. De vertegenwoordigers van de GDT, de mutualiteiten en de familie- en patiëntenorganisaties zijn - op initiatief van het Overlegplatform- betrokken bij het overleg in het kader van de werkgroepen.” 
Eerlijk? Voor de meeste stervelingen is een dergelijke tekst deels Chinees, maar vooral vreselijk saai. Niemand is geneigd om verder te lezen, tenzij je ervoor betaald wordt natuurlijk. Toch staat het PFCSM-OPGG voor een reeks bijzonder boeiende projecten, waaronder dit. En ik haast me om hier nog te vermelden dat hun website momenteel een make-over ondergaat om de leesbaarheid van zorglandschap geestelijke gezondheid te verbeteren.

Dit tijdschrift doet een poging om – in de mate van het mogelijke – het universum waarvan hierboven sprake, te schetsen met een vleugje humor, een overzicht te brengen van het nieuws, de initiatieven, organisaties, de actoren, maar ook artikels en columns die betrekking hebben op de Geestelijke Gezondheid.
Dat alles in een eenvoudige, heldere taal waarbij onbegrijpelijk jargon zo veel mogelijk wordt vermeden en de terminologie wordt toegelicht, zonder in een overdreven "politieke correctheid" te vervallen. Kortom, we mikken op de zorgverleners, de patiënten en hun familie die in aanraking komen met de geestelijke gezondheidszorg, maar ook – en waarom niet – de doorsnee burgers die totaal geen idee hebben van wat zich afspeelt in deze haast parallelle wereld. Als we ons willen richten tot al die groepen, moeten we hen ook het woord geven...
Daarnaast willen we de kwetsbaarheid psychische uit het verdomhoekje halen, zowaar een niet te onderschatten ambitie.

Wat kunt u verwachten van dit nieuwe driemaandelijkse blad?
Elk nummer stelt een thema centraal. In dit nummer is dat de "Week van de geestelijke gezondheid 2019". Warm aanbevolen is onze rubriek "lezersbrieven" waarin wij u graag aan het woord laten. Daarnaast trakteren wij u op bijdragen rond humor, poëzie, spelletjes en een leesrubriek die geen verdere uitleg nodig hebben, uiteraard aangevuld met actuele thema’s en nuttige telefoonnummers (en andere). We willen elk nummer een specifieke structuur meegeven en markante figuren voorstellen uit die wereld die ons interesseert.

Brussel is een overwegend Franstalige enclave in het Vlaamse landsdeel. Aangezien geestelijke gezondheid geen taalgrenzen kent, werd geopteerd voor een tweetalige versie. De naam van het blad Schieve Niouz komt uit het Brusselse dialect en weerspiegelt de symboliek van deze publicatie, specifiek voor onze hoofdstad. In brede zin van de term betekent de naam "het gekke nieuws"; een elegantere interpretatie lijkt ons "het nieuws uit de geestelijke gezondheidszorg".
"Schieve" verwijst in het algemeen naar "verwrongen", zoals in "schieve smikkel" of "scheef" zoals in "schieve lavabo". Dit woord kan ook worden geïnterpreteerd als "gek of gestoord", zoals in de bijnaam die men architect Poelaert gaf voor zijn "presse-papier" ofte het Justitiepaleis: "schieve architect". Woorden zoals "maf, gek of geschift" vonden we te kras voor deze context.
En het woord "niouz" dan? Het correcte Engelse woord "news" leek ons niet ... "schiev" genoeg. In een moment van "zwakte" (zinsverbijstering) hebben we er "niouz" van gemaakt.

In tijden waarin het digitale de plak zwaait, hebben wij gekozen voor een papieren format. Daar is een heel goede reden voor: heel wat mensen die wij via dit blad willen bereiken, hebben om diverse redenen geen regelmatige toegang tot een computer. Toch zweren we de digitale versnelling zeker niet af. Op de website "www.schieveniouz.brussels" is een onlineversie van het blad (in pdf-formaat) beschikbaar. Aangezien een papieren uitgave een dure aangelegenheid is, kunnen we slechts een beperkte oplage laten drukken. Mogen wij u dan ook vragen om dit eigenste exemplaar te delen met anderen, het achter te laten op de plek waar u het gevonden hebt? Hartelijk bedankt!

De meeste redactiemedewerkers van dit blad zijn vrijwilligers. Extra krachten zijn meer dan welkom. We zoeken onder meer Nederlandstalige redacteurs en vertalers die teksten in de andere landstaal kunnen omzetten.
Dus, dames en heren, klim in uw pen!

René Bartholemy voor de redactieraad