Als in een bunker met waterdichte muren.

Irene (pseudoniem) is 80, weduwe, woont reeds drie jaar in het woonzorgcentrum Aldante in Koekelberg, en vertelt ons hoe zij de lockdown heeft ervaren:

"Verrassend genoeg heb ik deze periode relatief goed doorstaan. Ik voelde me niet gevangen door de tijd omdat ik me altijd kon bezighouden met lezen en onderzoekswerk.

Ik herinner me de ochtend dat de directie ons verdieping na verdieping kwam informeren over de nieuwe maatregelen die genomen werden om de crisis het hoofd te bieden. Het was een grote schok en veroorzaakte veel ongerustheid onder de bewoners op mijn verdieping. Wat moeilijk was om mee te leven en te aanvaarden was het gebrek aan perspectief. We wisten immers niet hoe lang de maatregelen van kracht zouden zijn. We mochten onze kamer niet uit. Bezoek van naasten werd opgeschort. Mijn zonen niet meer kunnen zien was een zeer zware klap voor mij en moeilijk te verteren.

Zoals gewoonlijk luister ik veel naar de nieuwsprogramma's op radio en televisie. Dus ik kon de ernst van de situatie inschatten. Ik moet u zeggen: we voelden ons als in een bunker met waterdichte muren die ons beschermden, maar we waren wel op de hoogte via de media.

Persoonlijk heb ik niet al te veel last gehad van de afzondering, want ik heb verder kunnen lezen en onderzoekswerk kunnen doen. Je moet weten dat ik een fervent lezer en godsdienstwetenschapper ben.

Anderzijds zijn er veel bewoners op de andere verdiepingen gestopt met vechten tegen hun ziekte en hebben ze zich laten gaan. Ze hebben de wapens neergelegd. We weten uiteindelijk niet waaraan ze gestorven zijn...

Mijn geloof, mijn spiritualiteit, mijn leeswerk, mijn onderzoek en de culturele programma's op televisie hebben me echt elke dag rechtgehouden. Wat mij nog steeds verontrust, is de onzekerheid over de komende weken en maanden..."

Deze getuigenis werd opgetekend tijdens een bezoek aan het rusthuis "Aldante" in Koekelberg.

"Ik was erg angstig zonder onze rituelen."

Simone is 76. Ze ontmoette Louis (85) in 2001. Een late ontmoeting, liefde kent immers geen leeftijd. Ze woonden gedeeltelijk samen en behielden elk hun eigen appartement. Afgelopen winter moest Louis vanwege gezondheidsproblemen verhuizen naar een rusthuis in Molenbeek. De aanpassing was niet gemakkelijk. Meerdere keren per week mocht hij Simone bezoeken en samen genoten ze van buitenactiviteiten. Toen kwam de lockdown... en werd hun dagelijks leven opnieuw verstoord.

Simone getuigt van deze verbroken sociale band.

BPGG: Midden in de coronagolf in het voorjaar van 2020 moesten rusthuizen hun bewoners een gedwongen opsluiting opleggen. Hoe heb je deze speciale tijd ervaren?

"Het was heel, heel moeilijk voor mij, een beetje minder voor mijn metgezel, die altijd van de eenzaamheid heeft gehouden en daarom minder heeft afgezien. Ik heb geen kinderen en voor mij kwam deze ingreep harder aan. Er werd een telefoontoestel in de kamer van Louis geïnstalleerd, maar dat kon rechtstreeks contact niet vervangen. Gedurende de hele periode van de lockdown kwam ik langs het rusthuis om hem kleine pakjes met woordpuzzelboekjes, zoetigheden en schone was te brengen. Maar de haast waarmee de maatregelen werden ingevoerd voelde aan als zeer gewelddadig en dwingend... Zelfs al begreep ik ze. »

BPGG: Hoe verliepen uw dagen in die periode concreet?

"Van maart tot minstens eind mei moest Louis, net als alle andere bewoners, in zijn kamer blijven, ook voor de maaltijden.

De verdiepingen werden "gecompartimenteerd" zonder de mogelijkheid om vrienden op de andere verdiepingen te bezoeken.

De verzorgers waren zeer attent en kwamen zeer regelmatig kijken hoe het met ons ging... Te vaak misschien? Louis werd prikkelbaar, omdat de verzorgers herhaaldelijk zijn kamer binnenkwamen om schoon te maken, te desinfecteren, zijn temperatuur te meten...

Op een dag was mijn man zo nijdig dat hij woedend werd op de verzorgers en zijn pantoffels naar hen gooide omdat hij vond dat ze hem te veel stoorden.

Zijn "slecht karakter" heeft hem geholpen, het zorgde ervoor dat hij er zich uiteindelijk doorheen sloeg, terwijl andere bewoners zich gewoon lieten gaan.

BPGG: Was dat het moeilijkste om mee om te gaan, emotioneel gezien?

"Ik was zeer angstig omdat ik echt vreesde dat hij het virus zou oplopen, vanwege de mensen die in zijn kamer kwamen. Ik wist dat ik niet kon komen, dus ik vroeg steeds maar of hij goed verzorgd werd.

Louis vond het lastig om het rusthuis niet meer te kunnen verlaten. Deze verstoring van ons dagelijks ritme en onze rituelen was voor ons allebei zeer pijnlijk. Naarmate de weken verstreken, heeft hij de situatie aanvaard, maar ik niet.”

BPGG: Had u het gevoel dat u helemaal afgescheiden leefde van de buitenwereld?

"Louis heeft nooit graag tv gekeken of naar de radio geluisterd, ik was degene die hem de informatie doorgaf. De afzondering versterkte de breuk met de buitenwereld. Ik besef dat hij niet weet hoeveel mensen er in België zijn gestorven aan corona! In feite plooide hij zich terug op zijn eigen interessewereld.

BPGG: Bezoek van familie en vrienden werd voor lange tijd verboden... Wie heeft u over deze maatregel verteld en hoe voelde u zich toen?

"Ik weet niet precies hoe het nieuws rondging in het rusthuis... Ik ben degene die Louis vertelde dat ik hem niet meer kon komen opzoeken, zodra ik het te weten kwam. »

BPGG: Welk effect heeft deze gedwongen afzondering mettertijd op uw geestelijke gezondheid gehad?

"Hij was helemaal overstuur door het verstoren van onze routine: sommige dagen was hij wanhopig, erg boos en geërgerd. Onze dagelijkse gewoontes werden verstoord, en de onrust die dit veroorzaakte was werkelijk verschrikkelijk. Met het ouder worden ben ik bezorgder geworden. Het moeilijkste was het ontnemen van onze vrijheid en dat we niet meer naar de kerk konden gaan.

Het was een diepe schok om te beseffen dat voor het eerst de gebedshuizen werden gesloten, wat niet eens gebeurde tijdens de oorlog! »

BPGG: Wat heeft u geholpen in deze periode?

Wat me goed deed was het gebed, de vieringen op tv, het feit dat ik meer contact had met de buurvrouwen die ook alleen waren: het kunnen delen van gevoelens, van het onbehagen, van de zorgen over deze bevreemdende periode.

BPGG: Als u een wens had, wat zou die dan zijn?

"Als ik hoor dat de cijfers stijgen, dan baart me dit veel zorgen, net als het feit dat de eerste minister ons vraagt de genomen maatregelen strikt te blijven volgen.

Ik ben bang dat de winkels weer zullen sluiten. Ik weet niet wanneer ik hem weer kan bezoeken of hem bij me thuis kan uitnodigen.

Laten we hopen dat we snel een effectief vaccin vinden om de wereldbevolking te helpen!

En ik wens iedereen ook veel geduld toe..."

Deze antwoorden werden opgetekend tijdens een telefonisch gesprek met Simone (pseudoniem)