Zijn we echt nog in harmonie met de wereld om ons heen?

Een "oud Chinees spreekwoord" (om niet te zeggen dat de auteur de oorsprong van het citaat niet kent) vertelt ons: "Ons leven is ingewikkeld omdat we zoveel kleine hulpmiddelen gebruiken om het eenvoudiger te maken."
Tegenwoordig leven we in een wereld waarin onze tijdgenoten zoveel "kleine hulpmiddelen" gebruiken dat het gemakkelijk wordt om te denken dat ze eigenlijk proberen hun leven complexer te maken.
We klagen dat privacy aan het verdwijnen is, maar we praten in het openbaar aan de telefoon, houden hem voor onze mond, luidspreker aan. Wie is er nog niet toevallig getuige geweest van een gesprek, kleine grijns op z’n lippen, heel hard aan het proberen om niet in de lach te schieten.
We gaan niet meer naar een concert om het te zien, te horen en te beleven, maar om het te filmen. Toeschouwers die een beetje verder achteruit staan, zullen het honderd keer kunnen zien: eenmaal in het groot en 99 keer in miniatuur.

Is deze wereld gewoon heel raar geworden?

«_Vanitas vanitatum et omnia vanitas_» wordt in de Bijbel gezegd, "ijdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid". Nog maar een paar decennia geleden werd ijdelheid nog als een zonde beschouwd. Tegenwoordig bestaat onze samenleving enkel nog maar uit navelstaren: selfies, sociale netwerken, foto’s van je maaltijden, opscheppen over het winnen van een online spel op je smartphone, maar ook veel meer betalen voor een kledingstuk voor het genoegen om gratis voor het merk – sorry, “label” - te adverteren - of jezelf vrijwillig een belachelijke look aan te meten onder het voorwendsel dat het in de mode is

Is deze wereld absurd geworden?

Als we tegenwoordig nog steeds een groot aantal gadgets gebruiken, is er één die zeker de gave van alomtegenwoordigheid heeft: de smartphone. Hij is het Zwitserse zakmes van de gadgets, degene die alles kan, behalve koffie maken. Als we elke applicatie als een aparte "tool" beschouwen, telt de smartphone vaak voor enkele tientallen.
Ik ben een MIVB-gebruiker en het is niet ongebruikelijk dat 90% van de passagiers in een tram, metro of zelfs de bus het te druk hebben op hun smartphone. Facebook, muziek, audio of elektronische boeken, Whatsapp, Messenger, YouTube, verschillende games, soms zelfs Netflix zorgen ervoor dat we allemaal "minder lang" hoeven te wachten en dat we in direct contact kunnen blijven met ons "sociale netwerk".

Is deze wereld virtueel geworden?

We leven niet langer in het nu, maar worden (vaak vrijwillig) onderworpen aan constante indringende impulsen, herinneringen, onderbrekingen of audio-, visuele en trillende waarschuwingen. En we voelen ons genoodzaakt om onmiddellijk te checken, uit angst belangrijke informatie te missen. De overgrote meerderheid van deze "berichten" bestaat echter uit advertenties (verborgen of niet), onzin met een vleugje humor en berichten die we later hadden kunnen lezen zonder dat dit een probleem had gevormd. Maar we leven niet meer in het nu... Leven we dan nog steeds ons eigen leven, of een leven dat steeds meer wordt opgelegd door de technologie die het ons gemakkelijker zou moeten maken? En de logische vraag zou zijn: 'Moeten we alles doen wat technologie ons toelaat te doen?' "

Is deze wereld uit de hand gelopen?

Eén van de bijwerkingen van deze manier om ons aan een connected modus te verbinden, is dat het steeds moeilijker wordt om onderscheid te maken tussen onze "werk" -modus en onze "privé- of vrijetijds" -modus. Het is te verleidelijk om je professionele berichten thuis te lezen, zelfs tijdens je vakantie. Je kan gemakkelijk thuis op je laptop blijven werken terwijl je tv kijkt. En aangezien we geen tijd hadden om los te koppelen, onze geest te bevrijden van de problemen van het werk, vallen we in slaap met dezelfde problemen in gedachten.
En dit gedrag is zo gewoon geworden dat degenen die besluiten het niet meer te dulden, al snel worden gezien als verschoppelingen op het werk.
Daardoor wordt het steeds moeilijker om te rusten, na te denken en op je gemak te reflecteren: In plaats van bewust te handelen, beperken we ons steeds vaker tot reageren.
Het resultaat van deze nieuwe manier van leven? Een groeiend aantal mensen dat afhaakt, die het niet meer aankunnen. Het bekende concept van "burn-out" komt in me op. Zou er een relatie kunnen zijn?

Is deze wereld giftig geworden?

Maar we ervaren nog steeds andere bijwerkingen van deze hyper-verbonden wereld. Wie voelt zich niet aangevallen, al was het maar een klein beetje, door de muziek die onze buurman, in de metro, ons dwingt te beluisteren? Wie heeft zich nog niet afgevraagd waarom mensen hun spel of instant messaging-applicatie niet op "stil" zetten als ze in het openbaar zijn? Iedereen die 10 uur in een bus heeft doorgebracht met een intensieve messenger-gebruiker, is allergisch geworden voor het geluid dat aankondigt dat er zojuist een antwoord is aangekomen. Al deze micro-frustraties en agressies van andere 'verbonden' mensen stapelen zich op en vormen op lange termijn een basis van chronische stress. Als het bij sommige een heel klein beetje stress is, kan het bij andere moordneigingen veroorzaken.

Is deze wereld erg vervelend geworden?

Natuurlijk is deze wereld precies wat we ervan maken. Maar toch ...
Deze constante prikkels beïnvloeden onze psyche, al is het voor sommigen meer dan anderen.
Volgens J. Sutter wordt mentale gezondheid gedefinieerd door '[het] vermogen van de psyche om op een harmonieuze, aangename, efficiënte manier te functioneren en flexibel om te gaan met moeilijke situaties terwijl je je evenwicht kan herstellen. In een tijdschrift over mentale gezondheid moeten we praten over alles wat hiermee te maken heeft, alles wat te maken heeft met mentaal, emotioneel en cognitief welzijn, evenals met effectieve psychische stoornissen.
Praten over de stress die voortkomt uit onze hyper-verbonden beschaving lijkt ons daarom net zo belangrijk als praten over het probleem van huisvesting, kunst als therapeutisch middel, instellingen, evenementen, enz.
Maar in ieder geval willen we erover praten, we willen feedback, de meningen van onze lezers.
Log in en stuur ons uw feedback!
Via het e-mailadres Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of via de website schieveniouz.brussels.
Wie weet, misschien zie je je bericht in het gedeelte "Brieven van lezers” in het volgende nummer.

René Bartholemy voor het Editoriaal Comité